بلاگ

بهبود کیفیت آزمایشگاهی یکی از اصول حیاتی در سیستم‌های مدیریت کیفیت مدرن است. اجرای پروژه‌های بهبود کیفیت در آزمایشگاه به شیوه‌ای هدفمند، نقش مهمی در افزایش کارایی، دقت نتایج و رضایت مشتریان دارد.

یکی از موثرترین چارچوب‌ها برای پیشبرد این پروژه‌ها، استفاده از روش DMAIC است؛ روشی ساختارمند که پنج مرحله‌ی تعریف (Define)، اندازه‌گیری (Measure)، تحلیل (Analyze)، بهبود (Improve) و کنترل (Control) را در بر می‌گیرد.

در این مقاله، پنج راهکار کلیدی برای اجرای موفق پروژه‌های بهبود کیفیت آزمایشگاهی ارائه می‌شود.

نظر به الزامات استاندارد ISO/IEC 17025، آزمایشگاه برای تضمین کیفیت نتایج (در ارزیابی عملکرد خارجی)، بایستی به طور منظم و متناسب با دامنه کاری خود، در الگوهای آزمون مهارت یا مقایسات بین آزمایشگاهی شرکت کند. از طرف دیگر، آزمایشگاه باید اطمینان حاصل کند که فقط از محصولات و خدمات فراهم شده برون سازمانی مناسب که بر فعالیت های آزمایشگاه تاثیر دارند، استفاده کند. بنابراین آزمایشگاه باید برگزارکنندگان آزمون مهارت/مقایسات بین آزمایشگاهی را که در الگوهای آنها شرکت کرده یا قصد دارد در آینده شرکت کند، مورد ارزیابی قرار دهد.

هدف اساسی آزمون مهارت این است که به شرکت کنندگان در مورد کیفیت عملکردشان اطمینان خاطر داده شود و آنها را قادر سازد تا هر گونه روند یا خطا در نتایج گزارش شده خود را، که احتمالاً بر تصمیمات تأثیر می گذارد، شناسایی کرده و سپس علل خطاهای شناسایی شده را حذف کنند. با این حال، ما باید در نظر بگیریم که تمام نتایج اندازه‌گیری‌ها شامل خطا هستند. فقط یک سوال این است که آیا این خطاها، اندازه قابل قبولی دارند یا خیر – در واقع، آیا نتایج برای هدف مناسب هستند یا خیر. بنابراین تناسب برای هدف به عنوان ویژگی کلیدی آزمون مهارت ظاهر می شود.

این مقاله به بررسی گام‌به‌گام آماده‌سازی آزمایشگاه‌ها برای ارزیابی و تائید صلاحیت بر اساس استاندارد بین‌المللی ISO/IEC 17025 می‌پردازد. از اهمیت برنامه‌ریزی پیشگیرانه و اجرای ممیزی داخلی گرفته تا مدیریت مستندات، بررسی عدم انطباق‌ها و آماده‌سازی کارکنان برای تعامل با ارزیاب، تمام نکات کلیدی پوشش داده شده است. همچنین بر ضرورت مرور نتایج ممیزی‌های پیشین و شبیه‌سازی جلسات ارزیابی تأکید شده است. در پایان، خدمات تخصصی برای حمایت از آزمایشگاه‌ها در مسیر موفقیت در فرآیند اعتبارسنجی معرفی می‌شود.

تاریخ انقضا مواد شیمیایی یکی از جنبه‌های بسیار حیاتی در آزمایشگاه است که برای حفظ ایمنی، صحت و دقت در آزمایشات و فرایندهای شیمیایی بسیار اهمیت دارد.

با توجه نیازهای امروزی برای مواد شیمیایی و معرف ها در محیط های آزمایشگاهی، سوالات زیادی در مورد تاریخ معتبر برای مصرف مواد بوجود می آیند.

مدیریت ریسک در آزمایشگاه به معنای شناسایی، ارزیابی و مدیریت ریسک های (چالش ها و فرصت ها) مرتبط با فعالیت های آزمایشگاهی است که می توانند بر کیفیت و اعتبار خدمات آزمایشگاهی تأثیر بگذارند. علیرغم اینکه در مفهوم ریسک، هم معنای مثبت و هم منفی نهفته است، غالبا در استاندادر ISO/IEC 17025:2017 از ریسک به عنوان احتمال وقوع یک خطر (جنبه منفی) و تأثیرات آن بر کیفیت نتایج آزمایشگاهی نام برده می شود.

برداشت های نادرست از نتایج گزارش شده توسط کاربران، اساس شکل گیری مقاله زیر می باشد. تفسیر نتایج آزمون های مهارت در حوزه شیمی تجزیه­، در صورت امکان، باید با همکاری یک شیمیدان تجزیه انجام شود.

به طور کلی پذیرفته شده است که هر اندازه‌گیری باید به صورت ترکیبی از یک عدد و یک واحد بیان شود (همچنین بهتر است میزان عدم قطعیت اندازه‌گیری هم مشخص شود، اما این موضوع خارج از بحث این گزارش است). سیستم بین‌المللی واحدها (SI) تنها سیستم جامع و هماهنگ در جهان برای اندازه‌گیری است.

اکثر آزمایشگاه‌ها هنگام شرکت در آزمون مهارت(PT) ، گاهی اوقات نمره عملکرد نامطلوبی برای یک آنالیت در یک ماتریس خاص دریافت می‌کنند. در صورت دریافت نمره عملکرد نامطلوب در آزمون مهارت، آزمایشگاه باید (و در صورت داشتن اعتبارنامه ISO/IEC 17025، موظف است) بررسی دقیقی از عملکرد خود انجام دهد تا علت اصلی و میزان مشکلات موجود یا احتمالی را شناسایی کند.